อุทยานแห่งชาติขุนขาน,เชียงใหม่

อุทยานแห่งชาติขุนขาน
อุทยานแห่งชาติขุนขานอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าสะเมิง และป่าแม่แจ่ม ท้องที่ตำบลแม่สาบ ตำบลบ่อแก้ว ตำบลสะเมิงเหนือ ตำบลสะเมิงใต้ อำเภอสะเมิง และตำบลบ้านจันทร์ ตำบลแม่นาจาร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ มีพื้นที่ประมาณ 150,000 ไร่

ลักษณะภูมิประเทศ
พื้นที่อุทยานแห่งชาติขุนขานตั้งอยู่ระหว่างเส้นละติจูดที่ 18 องศา 46 ลิปดา ถึง 19 องศา 02 ลิปดาเหนือ และลองติจูดที่ 98 องศา 23 ลิปดา ถึง 98 องศา 49 ลิปดาตะวันออก อาณาเขตทิศเหนือจด เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสะเมิง ท้องที่ตำบลยั้งเมิน อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ ทิศใต้จดพื้นที่เตรียมการประกาศอุทยานแห่งชาติออบขาน ท้องที่ตำบลบ่อแก้ว ตำบลแม่สาบ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ และพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่แจ่ม ท้องที่ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ทิศตะวันออกจด เขตอำเภอแม่ริม ท้องที่ตำบลโป่งแยง ตำบลแม่แรม อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ทิศตะวันตกจด พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่แจ่ม ท้องที่ตำบลแม่แดด ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่

พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนโดยทั่วไป มีความสูงตั้งแต่ 500-1,708 เมตรจากระดับน้ำทะเล ยอดเขาที่สุงที่สุดคือ ยอดดอยปุงเกี้ย สูง 1,708 เมตร เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำแม่ขาน และแม่น้ำแม่แจ่ม แม่น้ำทั้ง 2 สาย ไหลลงสู่แม่น้ำปิง

ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพภูมิอากาศเย็นสบายตลอดปี อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 28 องศาเซลเซียส ต่ำสุดเฉลี่ย 18 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยโดยทั่วไป 23 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยทั้งปี 1,380 มิลลิเมตร

พรรณไม้และสัตว์ป่า
สภาพป่าของอุทยานแห่งชาติ ประกอบไปด้วยป่า 5 ชนิด คือ

ป่าดิบเขา พบตามภูเขาที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 1,000 เมตร ขึ้นไป บริเวณตอนบนของพื้นที่และบริเวณเทือกเขาแบ่งเขตอำเภอสะเมิงกับอำเภอแม่แจ่ม พันธุ์ไม้ที่พบมากได้แก่ ก่อ สนสามใบ ทะโล้ ตุ้มเต๋น มะขามป้อม จำปี มะส้าน สารภีป่า นมนาง เป็นต้น

ป่าดิบแล้ง พบทั่วไปบริเวณหุบเขาและริมลำห้วยในระดับความสูง 600-1,000 เมตร พันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ ยาง ตะเคียน มะม่วงป่า ลำไยป่า มะไฟ มะเดื่อ เป็นต้น

ป่าสนเขา พบตามยอดเขาโดยทั่วไปที่ระดับความสูง 700-1,300 เมตร พันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ สนสองใบ สนสามใบ ก่อ รัก รัง เหียง เป็นต้น

ป่าเบญจพรรณ พบทางทิศตะวันออกของพื้นที่ พันธุ์ไม้ที่ขึ้นได้แก่ สัก เติม สมอไทย เส้า แดง ประดู่ เสี้ยว มะแฟน ซ้อ เป็นต้น

ป่าเต็งรัง พบมากโดยทั่วไปบริเวณภูเขาที่ไม่สูงมากนัก พันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ เต็ง รัง เหียง พลวง สนสองใบ มะกอก เส้า เสี้ยว เป็นต้น

สัตว์ป่าที่มีมาก ได้แก่ เก้ง หมูป่า ไก่ป่า เม่น หมาไน หมาจิ้งจอก นิ่ม ตุ่น กระรอก กระต่ายป่า บ่าง ค้างคาว อีเห็น พังพอน เป็นต้น ที่มีน้อยได้แก่ ลิง ชะนี เสือ เลียงผา นกกก เป็นต้น

แหล่งท่องเที่ยว
อุทยานแห่งชาติขุนขานมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติหลากหลาย เช่น ถ้ำ น้ำตก หน้าผา จัดเส้นทางเดินป่าระยะไกล รวมทั้งได้รับความร่วมมือจากชาวบ้านในการรักษาป่า เช่น ป่าสนบ้านวัดจันทร์ ซึ่งเป็นป่าสนเขาซึ่งมีทั้งสนสองใบและสนสามใบที่ยังคงความสมบูรณ์ มีอาณาเขตกว้างขวาง หมู่บ้านชาวกะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่บริเวณนี้ได้ช่วยกันดูแลรักษาป่าผืนนี้ไว้ เพราะเป็นป่าต้นน้ำที่เอื้อประโยชน์ต่อการดำรงชีวิต จึงเป็นอุทยานแห่งชาติอีกแห่งหนึ่งที่ควรไปเยี่ยมชมวัฒนธรรมประเพณีของชาวเขา และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติดังนี้

จุดชมทิวทัศน์ป่าสะเมิง กม.24-25   บริเวณริมถนนสายสะเมิง-แม่ริม ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 24 - 25 ท้องที่ตำบลสะเมิงใต้ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่

ถ้ำหลวงแม่สาบ   อยู่ท้องที่บ้านแม่สาบ ตำบลสะเมิง อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นถ้ำขนาดกลาง ลึกประมาณ 150 เมตร มีสองชั้นหลายคูหา ภายในถ้ำมีหินงอก หินย้อยและบัลลังก์หินสวยงาม

น้ำตกห้วยตาด   อยู่ท้องที่บ้านขุนสาบใต้ ตำบลแม่สาบ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นน้ำตกขนาดกลางมีจำนวน 2 ชั้น สูงประมาณ 10 และ 30 เมตร มีน้ำไหลตลอดปี

น้ำตกห้วยแม่นาเปอะ   อยู่ท้องที่บ้านอมลอง ตำบลแม่สาบ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นน้ำตกขนาดกลางมีจำนวน 7 ชั้น สูงประมาณ 5 - 15 เมตร มีน้ำไหลตลอดปี

จุดชมทิวทัศน์ป่าแม่แจ่ม กม.36-55   อยู่บริเวณสองข้างถนนสายสะเมิง - วัดจันทร์ ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 36 - 55 ถนนช่วงดังกล่าวลัดเลาะไปตามสันเขา เขตติดต่ออำเภอสะเมิงและอำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่
 ผาสามหน้า   อยู่ท้องที่บ้านสบผาหลวง ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นหน้าผาบนยอดเขา สูง 1,253 เมตร มีลักษณะเป็นหน้าผาอยู่สามด้าน มีเลียงผาอาศัยอยู่บนผานี้ด้วย

ด้านศึกษาธรรมชาติ
เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ   ริมถนนสายสะเมิง-วัดจันทร์ หลักกิโลเมตรที่ 18 ท้องที่บ้านแม่ขาน ตำบลแม่สาบ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ มีน้ำอุ่นผุดจากใต้ดินอยู่กลางลำน้ำแม่โต๋ อุณหภูมิของน้ำ 38 องศาเซลเซียส ทางอุทยานแห่งชาติได้จัดทำเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติ จำนวน 1 เส้น เริ่มจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ผ่านป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าสนสองใบ ถึงสบน้ำแม่โต๋ - น้ำแม่บ่อแก้ว แล้วขึ้นตามลำน้ำแม่บ่อแก้วผ่านต้นตะเคียนใหญ่ ตามลำน้ำมีแก่งหินและออบขนาดเล็ก ไปสิ้นสุดที่บ่อน้ำอุ่น นอกจากนี้ยังมีน้ำตกขนาดเล็ก หน้าผาอยู่อีกหลายแห่ง

สิ่งอำนวยความสะดวก
ห้องน้ำ-ห้องสุขาชาย    มีห้องสุขาชายให้บริการ
ห้องน้ำ-ห้องสุขาหญิง    มีห้องสุขาหญิงให้บริการ
ลานกางเต็นท์    มีพื้นที่กางเต็นท์ พร้อมห้องน้ำ-ห้องสุขารวม ไว้ให้บริการ ท่านสามารถนำเต็นท์มากางเอง หรือติดต่อขอใช้บริการเต็นท์ของอุทยานแห่งชาติ ซึ่งมีค่าบริการอยู่หลายอัตราขึ้นอยู่กับชนิด ขนาดของเต็นท์ และอุปกรณ์ประกอบอื่นๆ รายละเอียดเกี่ยวกับที่พักเต็นท์ขอให้ติดต่อสอบถามกับอุทยานแห่งชาติโดยตรง

ที่ตั้งและการเดินทาง
อุทยานแห่งชาติขุนขาน
หมู่ 1 ต.แม่สาบ อ. สะเมิง จ. เชียงใหม่  50250
 รถยนต์
การเดินทางเข้าสู่พื้นที่อุทยานแห่งชาติขุนขาน เริ่มต้นจากตัวเมืองเชียงใหม่ สามารถเดินทางไปได้ 2 เส้นทาง ดังนี้

ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 107 สายเชียงใหม่ - ฝาง ระยะทาง 16 กิโลเมตร ถึงอำเภอแม่ริม แยกซ้ายมือไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1096 สายแม่ริม - สะเมิง ระยะทาง 35 กิโลเมตร ถึงที่ว่าการอำเภอสะเมิง เดินทางต่อไปตามถนน รพช. สายสะเมิง บ้านวัดจันทร์ ระยะทาง 18 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนขาน

ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 สายเชียงใหม่-แม่สะเรียง ระยะทาง 10 กิโลเมตร ก่อนถึงอำเภอหางดง แยกขวามือไปตามทางหลวงจังหวัดหมายเลข 1296 ระยะทาง 48 กิโลเมตร ถึงที่ว่าการอำเภอสะเมิง เดินทางต่อไปตามถนน รพช. สายสะเมิง บ้านวัดจันทร์ ระยะทาง 18 กิโลเมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนขาน